مصاحبه دکتر عباس باقرپور اردکانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در اتریش با خبرگزاری ایرنا

مصاحبه سفیر کشورمان در اتریش با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): - توسعه روابط تهران ـ وین به اراده اتریش بستگی دارد؛ - در حوزه اقتصادی، ظرفیت‌های زیادی برای همکاری وجود دارد، بخش خصوصی توانمندی بالایی در این زمینه دارد؛ - ایرانیان فرهیخته مقیم اتریش، سفیران اصلی فرهنگ و تمدن بزرگ ایران در این کشورند.

مشروح مصاحبه از این قرار است:

ایرنا: عملکرد سال ۱۴۰۲ و حوزه‌هایی را که طی این سال در روابط دوجانبه تقویت شده‌اند، لطفا تشریح بفرمایید؟

باقرپور: ایران و اتریش از یک سابقه تاریخی دوستانه در مناسبات فیمابین برخوردارند و شروع روابط دیپلماتیک دو کشور به ۱۶۵ سال پیش باز می‌گردد. از این منظر، گسترش روابط با اتریش همواره در دستور کار روابط دوجانبه قرار داشته و دارد.

با وجود این، در یکی دو سال اخیر عمدتاٌ متاثر از برخی عوامل بیرونی و تحولات بین المللی روابط دو کشور با چالش‌هایی روبرو بوده است. ما معتقدیم که حفظ و تقویت گفتگو میان طرفین می‌تواند برخی چالش‌ها و موانع موجود در روابط را برطرف کند.

در همین راستا در فروردین ماه ۱۴۰۲ وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اتریش با یکدیگر گفتگوی تلفنی داشتند و طی آن در خصوص موضوعات مختلف روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین المللی تبادل نظر نمودند.

اینجانب نیز ملاقات‌های متعددی با مقامات عالی‌رتبه اتریشی در وزارت امور خارجه، ریاست جمهوری، صدراعظمی، نمایندگان پارلمان، احزاب و دیگر بخش های دولتی و غیردولتی با هدف حفظ فضای تعامل و گفتگو و در نتیجه ایجاد بستر لازم برای توسعه مناسبات داشته‌ام.

امیدواریم با تقریب دیدگاه‌ها و برطرف شدن چالش‌های موجود، بتوانیم گام‌های موثری در زمینه گسترش تعاملات میان دو کشور در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصادی، فرهنگی ـ دانشگاهی و سیاسی برداریم.

ایرنا: برنامه توسعه مناسبات فیمابین در حوزه‌های مختلف در سال آتی چه خواهد بود؟

باقرپور: در عالم دیپلماسی کلید مناسبات و موضوعات گفتگو است. بر این اساس، در حوزه سیاسی تنظیم تماس‌های مقامات دو کشور در حوزه دو جانبه، در چارچوب نشست‌های بین المللی و نیز تنظیم دیدار مقامات عالیرتبه دو کشور در حاشیه این اجلاس‌ها، تماس‌های تلفنی، رایزنی و تبادل نظر در دستور کار قرار دارد.

ایران برای بازگشت به دورانی که روابط در حوزه‌های مختلف بسیار خوب بود، آمادگی دارد. توسعه مناسبات فیمابین به اراده اتریش برمی‌گردد.

در حوزه اقتصادی ظرفیت‌های فراوانی برای همکاری و ارتقای روابط بین دو کشور وجود دارد. سعی کرده ایم بر اساس توانمندی‌های دو طرف برنامه‌های توسعه ای را در حوزه اقتصادی پیش ببریم.

از جمله، استفاده از ظرفیت‌های شرکت های کوچک و متوسط (SMEs) که بیش از ۹۹ درصد شرکت های موجود در کشور اتریش را شامل می‌شود و بیش از ۶۰ درصد حجم تبادلات تجاری را انجام می دهند.

تلاش جهت تسهیل‌گری در زمینه تامین دارو و مواد غذایی با محوریت بخش خصوصی، بهره گیری از ظرفیت‌های اتریش در عرصه ساخت بیمارستان، تولید دارو و محصولات دارویی، همکاری و تعامل با استارت آپ های اتریش که درصد بالایی از شرکت‌های اتریشی را به خود اختصاص داده‌اند و با توجه به توان و ظرفیت بالای استارت آپ‌ها در کشورمان زمینه‌های خوبی برای همکاری هستند؛ همکاری بین شهرداری‌های تهران و وین در زمینه‌های مدیریت شهری، راهکارهای نوین و ابتکاری شهر هوشمند و تجربیات عملی در این حوزه، مدیریت پسماند، توسعه حمل و نقل شهری و... از جمله برنامه‌های اقتصادی برای توسعه مناسبات فیمابین دو کشور است.

علاوه بر این، یکی از دستاوردهای هشتمین کمیسیون مشترک اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و اتریش، ترسیم نقشه‌راه همکاری‌های تجاری بین دو کشور بود که در سال ۱۳۹۴ برای دوره ۵ ساله امضا و پس از پایان دوره، در سال ۲۰۲۰، برای دو سال دیگر یعنی تا سال ۲۰۲۲ تمدید شد. اکنون در تلاش هستیم که سند مزبور تمدید شود.

این سند که در شش کارگروه تجارت، تکنولوژی، انرژی، حمل و نقل و زیرساخت، گردشگری و همکاری در بخش علمی و تحقیقاتی تنظیم شده است زمینه‌های خوبی برای توسعه مبادلات بین دو کشور را فراهم می‌کند.

ایرنا: برای حل مشکلات مبادلات تجاری میان دو کشور و ارتقا آن، چه تدابیری اندیشیده شده است؟

باقرپور: نظر به سابقه طولانی روابط سیاسی و اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و اتریش، وجود زمینه‌های گسترده برای همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور، حوزه‌ها و راهکارهای زیادی برای گسترش روابط اقتصادی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به زمینه‌های فروش نفت خام، سرمایه گذاری اتریش در زمینه اکتشاف نفت در کشورمان، بهره گیری از توانایی اتریش در زمینه شرکت های کوچک و متوسط، اقتصاد دانش بنیان، استارتاپ ها، ساخت قطعات خودرو، الکترونیک، ساخت بیمارستان، همکاری‌های بانکی و بانکداری نوین، توسعه گردشگری، مدیریت شهری، مدیریت منابع آب، محیط زیست، تولید انرژی‌های تجدید پذیر، تولید انرژی از ضایعات، آموزش های فنی ـ حرفه ای اشاره داشت.

حجم روابط تجاری بین دو کشور در سال ۲۰۲۲ مجموعا ۱۸۱ میلیون یورو بوده است. البته طی سه سال گذشته حجم روابط تجاری که بخاطر کرونا و تحریم های ثانویه و ظالمانه آمریکا کاهش را تجربه کرده بود، مجددا روند افزایشی یافته و از مبلغ ۱۱۳ میلیون یورو در سال ۲۰۲۰، در سال ۲۰۲۱ به مبلغ ۱۴۳ میلیون یورو و در سال ۲۰۲۲ به مبلغ ۱۸۱ میلیون یورو رسیده است.

اولویت ما ایجاد استحکام در روابط و ادامه گفتگو و مذاکره با طرفین می‌باشد و مهم است که حتی در دوران سختی‌ها هم این راه ارتباطی و مذاکرات سازنده چه میان شرکت‌های بخش خصوصی و چه در سطح مقامات دولتی و وزرا ادامه پیدا کند. بازار ایران و منطقه برای اتریش جاذبه‌های بسیاری دارد و ما همواره در تلاش برای حفظ و ایجاد پل‌های ارتباطی هستیم.

در عین حال، از جمله مشکلات و موانع اصلی در مراودات تجاری با اتریش همچون بسیاری دیگر از کشورها، تحریم های بانکی است که بسیاری از شرکت های تجاری که از سوی ایالات متحده آمریکا مورد تهدید قرارگرفته‌اند به علت عدم ریسک پذیری ترجیح می دهند تا مهیا شدن شرایط صبر کنند.

با این وصف تلاش شده است از طریق فعال نگه داشتن کارگروه‌های شش گانه و کمیسیون مشترک اقتصادی و حفظ ارتباط با شرکت‌هایی که شریک سنتی کشورمان بوده‌اند و همچنین مساعدت در زمینه تامین اقلام ضروری کشور، تحرک موجود در روابط اقتصادی دوجانبه تا حد امکان استمرار داشته باشد. لذا اگرچه با وجود تحریم ها، روابط تجاری – اقتصادی ما با کشورها کاهش یافته اما هیچگاه به صفر نرسیده است. این امر نشان می دهد درصورت تجزیه و تحلیل دقیق فرایند موجود صادرات و واردات با کشورها از جمله همکاری گمرک و شناسایی فرصت‌ها، با هدف‌گذاری منطقی و عملیاتی، شاهد رشد مبادلات تجاری قابل پیش بینی و عملی و به میزان قابل قبولی خواهیم بود.

ایرنا: مقامات، اندیشمندان و اصحاب رسانه کشور اتریش، جایگاه ایران در منطقه و عرصه‌بین‌الملل را چگونه ارزیابی می‌کنند؟

باقرپور: فضای رسانه‌ای در اتریش متاثر از جریان رسانه ای غربی بوده و با نفوذ جریان‌های مخربی گره خورده است. علیرغم این موضوع، مطالب مرتبط با ایران به عنوان کشوری کهن و بسیار مهم در منطقه از دیرباز مورد توجه ویژه رسانه‌های اتریش قرار داشته است.

طی سال‌های اخیر نیز تحولات داخلی و منطقه ای دلیلی دو چندان برای بازتاب مطالب مربوط به کشورمان در رسانه‌های مختلف اتریشی را پدید آورده است.

ایرنا: آیا دیداری میان مقامات سیاسی/پارلمانی اتریش و ایران در سال جدید برنامه ریزی شده است؟

باقرپور: همانطور که توضیح داده شد در راستای تقویت گفت و گو میان دو کشور و رفع برخی از چالش ها و موانع موجود در روابط فیمابین، تنظیم سفر و انجام دیدارهای عالیرتبه میان مقامات دو کشور در قالب های مختلف در دستور کار قرار دارد.

در این خصوص در مسیر توسعه مناسبات میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اتریش، ما اهمیت و جایگاه خاصی برای گسترش همکاری‌های پارلمانی دو کشور قائل هستیم. در این ارتباط با هماهنگی صورت گرفته، در شهریور ماه ۱۴۰۱ رئیس گروه دوستی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران و اتریش در مجلس شورای اسلامی و هیات همراه به وین سفر کردند و دیدارهای خوبی نیز با رئیس و اعضای گروه دوستی پارلمانی دو کشور در پارلمان اتریش داشتند.

متعاقب این سفر ما تنظیم سفر رئیس و اعضای گروه دوستی پارلمانی اتریش به ایران و یا برگزاری وبینار و [...] میان طرفین را در دستور کار داشتیم و در صورت اقتضای شرایط در سال جدید نیز آن را دنبال خواهیم کرد.

ایرنا: در زمینه‌های فرهنگی، از قبیل برگزاری هفته فرهنگی، نمایش فیلم و تئاتر، تبادل استاد و دانشجو، برگزاری کنسرت موسیقی، زبان و ادبیات فارسی و مطالعات شرق‌شناسی، آیا برنامه‌هایی برای سال آتی در نظر گرفته شده‌اند؟

باقرپور: تجربه دو برنامه مشترک فرهنگی با کشورهای فارسی زبان در اتریش در زمینه فرهنگی و شعر و ادب فارسی در دو سال اخیر از برنامه‌های موفقی بوده است که اجرا شده و ادامه خواهد داشت.

همچنین مراسم نوروز با همکاری کشورهای حوزه نوروز و طرف اتریشی که به طور مستمر و با ابتکار و مشارکت فعال سفارت برگزار می‌شود نیز قابل ذکر است.

پیگیری ایجاد کرسی تدریس زبان فارسی در اتریش، برگزاری دور هشتم گفتگوی بین ادیان، همکاری‌های دانشگاهی و برخی برنامه‌های فرهنگی دیگر نیز در حال پیگیری است.

ایرنا: باتوجه به ظرفیت بالای صنعت جهانگردی کشورمان، برنامه جنابعالی برای افزایش همکاری‌های فیمابین در این زمینه را لطفا توضیح دهید.

باقرپور: با توجه به وجود ظرفیت های بسیار در حوزه جهانگردی، تقویت و توسعه صنعت گردشگری با تمرکز بر گسترش فناوری اطلاعات و جذب بیشتر گردشگر، همکاری آموزشی در حوزه گردشگری، تقویت گردشگری پایدار با محوریت طبیعت گردی، استفاده از ظرفیت های گردشگری اماکن تاریخی، معماری و گردشگری ورزشی و کوهستانی، از جمله برنامه‌های همکاری در این حوزه می‌باشد.

همانگونه که بیان شد، کارگروه همکاری‌های گردشگری یکی از ۶ کارگروه مصوب در نقشه راه همکاری‌های اقتصادی است که در کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور تصویب شده و کمک بسیار خوبی برای همکاری‌ها بین دو کشور در حوزه گردشگری می‌باشد.

لازم به یادآوری است که یادداشت تفاهم همکاری‌های گردشگری میان ایران و اتریش در بهمن‌ماه ١٣٩٥ بین دو کشور به امضاء رسید و در راستای اجرایی شدن آن، تاکنون چهار نشست با محوریت: توسعه گردشگری پایدار، آموزش، گردشگری کوهستان، تبادل اطلاعات در خصوص درجه بندی هتل و اماکن اقامتی گردشگری و نقش میراث فرهنگی در توسعه گردشگری پایدار برگزار شده است.

استفاده از فضاهای مجازی متعلق به سفارت جهت معرفی جاذبه‌های گردشگری کشورمان از دیگر تلاش های این سفارت می‌باشد.

از سوی دیگر، در سال گذشته جلسه‌ای با حضور مدیرکل گردشگری و بیش از ده آژانس بزرگ گردشگری اتریش داشتم که بحث های کاربردی زیادی مطرح و تفاهمات خوبی حاصل شد که امیدواریم به سرانجام برسد. تیم‌های خوبی در اتریش هستند که شناخت خوبی از ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری ایران دارند که قابل توجه است.

تهیه مستند گردشگری و همکاری‌های علمی در زمینه صنعت گردشگری نیز بین دو کشور در جریان است .

ایرنا: از آنجایی‌که ایران در زمینه‌های علمی همچون فن‌آوری‌نانو، سلول‌های بنیادین، فن‌آوری اطلاعات، صنعت هوافضا و غیره، در سال‌های اخیر به پیشرفت‌های خوبی دست پیدا کرده است، آیا برای تعاملات اتریش با ایران در این زمینه‌ها برنامه‌ای دارید؟

باقرپور: توسعه همکاری‌های علمی و فناوری از اولویت‌های اصلی سفارت می‌باشد و استقرار رایزن فناوری و نوآوری ایران در اروپا در این سفارت به نمایندگی زیست بوم فناوری کشور، گواه این مطلب است.

معرفی ظرفیت‌های فناوری کشور و توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان ایرانی برای طرفهای اتریشی و ایجاد بستر تعاملات میان آنها و متناظران داخلی رویکرد سفارت در رخدادهای متنوع علمی و فناوری در اتریش است و در این خصوص از پتانسیل قابل توجه ایرانیان متخصص در اتریش نیز استفاده شده است.

امکان همکاری در زمینه فن آوری‌های مرتبط با مدیریت منابع آب، فن آوری‌های مرتبط با محیط زیست، تولید انرژی از ضایعات، تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و همچنین انتقال تکنولوژی‌های دانش بنیان به ایران، از جمله برنامه و زمینه‌هایی است که در این حوزه جای کار دارد.

ایرنا: نقش سفارتخانه شما در تسهیل و مساعدت بخش خصوصی کشورمان برای افزایش تعاملات خود با بخش خصوصی اتریش چیست؟

باقرپور: بهره برداری بیشتر و مطلوب از ظرفیت های اتاق بازرگانی مشترک ایران و اتریش در راستای منافع اقتصادی کشور، تقویت اتاق های مشترک از لحاظ ساختاری و کارشناسی بمنظور ارائه خدمات مناسب به متقاضیان بخش خصوصی کشور و تلاش برای تقویت مشارکت متوازن همه فعالین اقتصادی مرتبط با کشور اتریش در افزایش تعاملات با بخش خصوصی موثر است.

فعالان بخش خصوصی کشورمان بسیار توانمند هستند که می‌توان با برنامه ریزی‌های راهبردی آنها را در رشد اقتصادی کشور بیش از پیش سهیم کرد.

سفارت سعی نموده است همواره با حفظ ارتباطات خود با نهادها و بخش خصوصی نقش موثری برای افزایش تعاملات بواسطه تقویت بخش خصوصی داشته باشد.

به‌عنوان مثال سفارت در یک اقدام ابتکاری، برگزاری منظم و نشست های برخط هم اندیشی بین سفارت و اتاق مشترک بازرگانی ایران و اتریش را دنبال کرده است که طی آن، ضمن حفظ ارتباطات، آخرین وضعیت و روند همکاری‌ها تجاری، چالش ها و راهکارهای ارتقای همکاری‌های اقتصادی را با کمک همدیگر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

اخیرا ششمین نشست برخط هم اندیشی بین سفارت و اتاق مشترک بازرگانی ایران و اتریش برگزار شد.

از جمله دیگر اقدامات سفارت برای مساعدت بخش خصوصی تلاش در جهت کاهش زمان خدمات رسانی به تجار و تسهیل در صدور ویزاهای تجاری برای سفر به کشورمان می‌باشد.

همچنین ارتباط نزدیک و مستمر اینجانب و همکاران بخش اقتصادی سفارت با ایرانیان مقیم اتریش و نیز تجار توانمند اتریشی می‌باشد که مشورت های لازم به آنان ارائه می‌گردد. استفاده از فضای مجازی توییتر و سایت سفارت برای انعکاس رویدادهای تجاری و ظرفیت و توانمندی‌های اقتصادی کشور، تهیه بولتن اقتصادی و گزارشات محتوایی اقتصادی از دیگر اقدامات برای افزایش تعاملات تجاری می‌باشد.

ایرنا: برای جلب نظر ایرانیان مقیم جهت مشارکت در توسعه کشورمان و همچنین ارتقا کمی و کیفی خدمات کنسولی به این عزیزان، در سال‌جاری چه اقداماتی انجام داده و چه برنامه‌هایی در دستور کار خود دارید؟

باقرپور: جامعه ۴۰ هزار نفری ایرانی مقیم اتریش، مجموعه‌ای از ایرانیان فرهیخته با تحصیلات بالای دانشگاهی و خوشنام هستند که در زمینه‌های پزشکی، مهندسی، علمی و تجاری از اعتبار و جایگاه وزینی در اتریش برخوردار هستند و در مجموع تصویر مثبتی در فضای ذهنی اتریشی‌ها از ایشان وجود دارد.

ما به آنها به عنوان سفیران و نمایندگان اصیل و حقیقی فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی افتخار می‌کنیم و تعاملات مستمری با ایشان داریم تا ضمن ایجاد ارتباط مستمر آنها با سرزمین مادری خود، امکان مشارکت و خدمت ایشان به کشور خود و اعتلای نام بزرگ ایران عزیز را بیش از پیش داشته باشند.

در این زمینه و با هدف کمک به توسعه کشورمان، طرح‌ها و برنامه‌های خوبی توسط ایرانیان فرهیخته و عمدتا در قالب ابتکارات فردی و گروهی در دست اجراست.

علاوه بر این، بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در وین نیز توجه و اهتمام خاص به ارائه خدمات حداکثری به جامعه ایرانیان مقیم اتریش دارد و تلاش شده است تا خدمات کنسولی به صورت مطلوب و با کیفیت به ایرانیان عزیز داده شود.

پاسخگویی سریع و شبانه روزی، ارائه خدمات به صورت پستی تا حد امکان و استفاده از خدمات دیجیتال کنسولی به منظور رفاه ایرانیان مقیم در حال انجام است .

مصاحبه سفیر کشورمان در اتریش با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)